Thứ Ba, 3 tháng 1, 2023

HồXuânHương TráiTim DàLạt

Trái tim hay là cái nôi là vì từ đó sự phát triển lan tỏa ra. Đúng chính xác là nhánh hồ ở phía nam, về phía hạ lưu. Nhánh ĐôngBắc ở phía thượng lưu thì buồn tẻ . Chỉ ở chỗ VườnHoa TP và Cafe BíchCâu mới có hoa lá cành. Trái tim trải dài ở bờ hồ phiá nam từ công viên Yersin hay xa hơn về phía đông lên tới ChợDàLạt. Trên cao thì “mọc”lên dinh 1, 2, DaLat Palace và dinh 3 BảoĐại. Ngày xưa trái tim thu hút du khách mua sắm tham quan quanh ChợDaLạt. Nay trái tim thêm trung tâm mua sắm BigC về phía ĐôngNam ở QuãngTrường LâmViên(chỗ nhà thủy tạ và bãi đậu xe).

Trái tim không tự nhiên “mọc”ra mà do duyên cớ lịch sử. Cũng như đường Yersin và công viên Yersin không phải tình cờ được đặt tên mà do  những dòng này trong HồiKý BảyTháng Ở XứThượng, mô tả lần đầu tiên Yersin bước vào CaoNguyên LangBiang: “đến làng Brenne. Sau đó đi về TâyBắc, rồi bắt đầu leo núi, ông bước ra khỏi rừng thông và phát hiện ra cao nguyên LangBiang trơ trụi, nhấp nhô gò đồi. “Bắt đầu leo núi”là chỗ cuối thung lũng đèo Prenn liên tiếp leo qua các cao độ 1400, 1420, 1440, 1460, 1480 lên 1500m tới đồi Robin. “Rừng thông” là chỗ từ đồi Robin tới Dinh 2 BảoĐại.

Duyên cớ khai sinh cái nôi DàLat tương tự. ToànQuyền Doumer(DM) khai sinh cái nôi này. DM nhậm chức măm 1897. Ông muốn có một trạm điều dưỡng phù họp cho người da trắng là ở độ cao tối thiểu 1200m, dồi dào nguồn nước, đất canh tác được, có khả năng thiết lập đường giao thông. Có nhiều địa điểm được chọn nhưng không đáp ứng yêu cầu như LangBiang được Yersin mô tả năm 1893. Năm 1897 Doumer cử phái đoàn khảo sát tuyến đường từ bờ biển lên cao nguyên. Từ NhaTrang lên thì không thể. Phải từ PhanRang lên. Tuyến đường khác là từ SaiGòn lên men theo thung lũng sông ĐồngNai. Một trạm thử nghiệm được lập ở Dankia với một trạm quan sát khí tượng và một vườn rau. Kết quả thử nghiệm thuyết phục được Doumer(DM). DM quyết định trực tiếp lên kiểm nghiệm vào tháng 3.1899 cùng với Yersin qua ngả PhanRang. Kết quả DM dự định chọn LanBiang làm trạm điều dưỡng và làm đường sắt từ SaGòn lên đây rồi xuống QuiNhơn. Yersin chọn Dankia làm trạm điều dưỡng vì nơi đây đông dân. Sang tháng 4.1899 phái đoàn Đại Uy Guynet làm đường từ PhanRang đi Dankia. Thang 11.1899 lập khu hành chính ĐồngNaiThượng. Tòa công sứ đặt ở Djiring(DiLinh). Trong đoàn của Guynet có bác sĩ Tardif(TD). TD đề nghị chọn DaLat thay Dankia vì có nhiều ưu thế hơn. Nhưng bài viết về lịch sử hình thành DaLat nói chọn DL thay Dankia là một quá trình qua nhiều năm, do nhiều ý kiến chứ không vì một bác sĩ Tardif. Đến năm 1920 lên DaLat bằng 2 tuyến đường. Đi xe lửa từ SaiGòn đến MaLâm rồi đi xe hơi lên DaLạt qua ngả Djỉing hay khách từ SàiGòn hoặc BaNgòi đi xe lửa đến ThápChàm rồi lên DaLat qua ngả đèo KrongPha và đèo Dran.

Ngày nay du khách đến TP DaLat không ai là không ghé qua trái tim DaLat: ChợDaLạt, CôngViên Yersin lẫn QuãngTrường LâmViên(CVY-QTLV). CVY-QTLV là nơi thường tổ chức lễ hội Festival Hoa DL hàng năm. Năm nay festival chỉ thiết lập một khán đài ngửa mặt trông lên BigC. Chiều 14.12.2022 đoàn CGSSPQN-PY chúng tôi đến đây, QuãngTrường LâmViên, chụp một ít hình và hôm ra về 17.12.2022 chụp một số hình ở vạt hoa xác pháo đỏ rực có bảng ghi Festival HoaDaLat 2022 ở bờ HữuNgạn Suối CamLy về phía tây chợ DaLat(Đ.NguyễnVănCừ). Sau đây là các chùm ảnh. 

       Chùm ảnh ở QuãngTrường LâmViên.




















CGSSPQN-PY. QuảngTrường LV 2019








       Chùm ảnh festival Hoa 2022 ở Đ.        NguyễnVănCừ



















                        Chùm ảnh tài liệu






Chào thân ái, Ongbatampy, 03.01.2023




0 nhận xét:

Đăng nhận xét