Ấn HoàngĐếChiBảo VuaBảoĐại

              Ấn HoàngĐế ChiBảo

              Mặt dưới và mặt trên

            Ảnh của báo Paris Match

Ấn HĐCB  là chiếc ấn được hãng bán đấu giá Millon rao bán hôm 31.10.2022 tại Paris. Bị người Việt và chính quyền ViệtNam phản ứng, phiên đấu giá được dời về ngày  10.11.2022.

Qúa trình lưu lạc chiếc ấn. vốn nằm trong kho báu vật triều Nguyễn ở Huế, trong hầm lớn dưới mái sau Điện CầnChánh, được chăm sóc bỡi nghi lễ PhấtThức hàng năm: mở hầm, lấy các thứ ra để kiểm điểm và quét bụi bậm, lau chùi sạch sẽ, cất vào, khóa lại. Chỉ có quan nhị phẩm trở lên mới được dự lễ này và tự tay làm lấy. Lần cuối cùng vào tháng Chạp năm GiápDần(đầu năm 1945). Lúc đó ĐổngLý VănPhòng PhạmKhắcHòe(PKH) của vua BảoĐại chủ trì, theo dõi sát việc kiểm kê. Các bản kiểm kê làm bằng chữ QuốcNgữ thay bằng chữ HánViệt như trước kia(nhà báo PhạmCaoPhong ở Paris). Cũng theo tác giả này thì trong trang sách của PKH nói chiều 27 và sáng 28. 8.1945 ông kiểm điểm tài sản công trong ĐạiNội để trao cho BộTrưởng LêVănHiến chính quyền cách mạng. Ngày chuyển giao ấn kiếm là 29.8.1945 khác với các tài liệu nói ngày trao ấn kiếm là 30.8.45. Và trong HồiKý ChínhTrị  ConRồng ViệtNam của vua Bảo Đại, vua nói đọc tuyên ngôn thoái vị ngày 25.8.1945 đúng như tài liệu của Pháp và một số nhà sử học nước ngoài(PhạmCaoPhong). Kể từ đó Ấn kiếm không còn thấy được nói nữa.

Đến năm 1952 ấn kiếm được tìm thấy. TS PhanThanhHải nói cuối năm 1946 đơn vị có nhiệm vụ cất giữ bộ ấn kiêm đem chôn giấu ở vào vách một chùa cổ ngoại thành HàNội. sau đó lính Pháp đập phá chùa lấy gạch thì phát hiện bộ ấn kiếm. Năm 1953 BảoĐại ủy quyền cho thứ phi MộngĐiệp mang ấn khiếm sang Pháp cho hoàng hậu NamPhương và hoàng tử BảoLong. NamPhương mất năm 1963. BảoLong giữ chúng tại két sắt ngân hàng Châu Âu(Union des Banques Europeennes). Năm 1997 BảoĐại(BĐ) mất. BĐ di chúc tài sản cho bà Monique Baudot(MB), kết hôn năm 1982. MB mất năm 2021, không có con với BảoĐại, các tài sản nói trên thuộc người thừa kế và được họ đem ra bán đấu giá. Ngày 31.10.2022 nhà bán đấu giá Millon rao bán ấn HoàngĐế ChiBảo với đầy đủ hình ảnh chiếc ấn này: Quai ấn là con rồng uốn khúc vòng về phía trước cổ ra sau lưng. Đầu ngẩn cao. Mắt nhìn thẳng về phía trước. Đỉnh đầu khắc chữ vương. Vây lưng dựng đứng. Đuôi dựng đứng. Vây đuôi uốn cong về phía trước.  Chân đúc rõ 5 móng chống vững vàng xuống mặt ấn. Mặt dưới ấn khắc HoàngĐế ChiBảo. Mặt trên ấn 2 bên khắc nổi 2 hàng chữ “MinhMạng tứ niên nhị nguyệt sơ tứ nhật cát thời chú tạo”(đúc vào giờ tốt ngày 4.2.MinhMạng thứ 4) và hàng chữ “Thập thành hoàng kim, trọng nhị bách thập bát lạng cửu tiền nhị phân”(đúc bằng vàng, trong lượng 280 lạng 9 chỉ 2 phân). Tính ra nặng 10,7Kg.

Các tài liệu khác nói rõ quá trình trên. Trang BBC bài báo “Từ chuỗi ngọc Melo của vua BảoĐại tới ẤnHoàngĐế ChiBảo của VuaMinhMạng” PhamCaoPhong dẫn ĐạiNam ThựcLục quyển 2 viết “Năm Quý mùi, năm Minh Mệnh thứ 4 [1823].Ngày Giáp Thìn, đúc ấn Hoàng đế chi bảo (nuốm là hình rồng cuốn hai tầng, vuông 3 tấc 2 phân, dày 5 phân, bằng vàng mười tuổi, nặng 180 lạng 9 đồng 2 phân). Phàm chiếu như sắc dụ đều đóng ấn ấy (câu cuối cùng tờ chiếu sắc, trước dùng những chữ “Đặc chiếu cố sắc”(1) Đặc chiếu cố sắc: đặc cách xuống chiếu, nên có sắc này), đến nay đều bỏ).”Hết trích.

Lâu nay trên truyền thông nói ấn nặng khoảng 10 Kg và kiếm nói là rỉ sét được BảoĐại trao cho ViệtMinh trong lễ thoái vị của VuaBảoĐại ở NgọMôn Huế ngày 30.8.1945. Ấn kiếm này được ra mắt tại lễ đài ngày 2.9.1945. Từ đó không thấy nói đến. Năm 1952 lại được lính Pháp tìm thấy ấn HoàngĐế ChiBảo. Trích tiếp: Bài báo nói trên ghi lại sự việc phát hiện ấn kiếm.  Biên bản phát hiện đề ngày 28.2.1952. Biên bản bằng tiếng Pháp nói quận trưởng QuảngBá-YênThái TrầnNgọcThu tường trình nói chỉ huy tiểu đoàn dù số 2 tại LiêuGiai Toce Raymond cho lao công đào móng ngôi nhà đổ nát ở NghĩaĐô để thu gạch vỡ tìm thấy 2 thùng trong đó có một thanh kiếm và một cái ấn bằng vàng. Hiện vật giao cho ông Toce và chứng nhận đó là một kiếm vàng, chuôi bằng ngọc, bao kiếm có chạm những dòng chữ Hán “Chế tạo thời trị vì của KhảiĐịnh, bằng vàng ròng, nặng 4 lạng 75 ” ; một ấn hình vuông bằng vàng khối, núm cầm hình rồng có hàng chữ từ trên và dưới, dòng thứ nhất là “Tài sản quí của HoàngĐế”, dòng 2 là “Được đúc vào năm thứ 4 thời trị vì của MinhMạng ngày thứ 4 và tháng thứ 2”, dòng thứ 3 là “Vàng ròng nặng 280 lượng 92”  Người chứng ông Toce, QT Thu. Đồng kính gửi BộNộiVụ ThủHiến BắcPhần, TĩnhTrưởng GiapNgọcPhúc đã ký.

Phần hồ sơ tiếng Việt ghi “Quận trưởng quận hành chính Quảng Bá - Yên Thái ngày 28.2.1952 gửi Đại lý Hành chính Hoàn Long (hồ sơ số 16 Văn phòng Quốc trưởng Quốc gia Việt Nam Đà Lạt).”Trong hồ sơ QuậnTrưởng tường trình sự việc như trên. Ông nói tìm thấy ấn kiếm trong hộp kẽm và ống kẽm. Bảng tường trình viết:  ”Một Thanh kiếm vỏ bằng vàng trạm, chuôi bằng ngọc thạch có khắc hai giòng (dòng ) chữ “Khải Định niên chế” và “Trọng kim tứ lạng thập thất phân” (kiếm nặng 4 lượng 17 phân).”Một quả ấn bằng vàng nuột, tay nạm là một con rồng, trong có khắc 4 chữ “Hoàng đế chi bảo” và phía trên có hai giòng (dòng) chữ nho “Minh Mệnh tứ niên nhị nguyệt sơ tứ nhật cát thời chú tạo” (ấn được đúc vào ngày 4 tháng  2 năm Minh Mệnh thứ  4) và “Thập thành  hoàng kim trọng nhị bách bát thập lạng cửu tiền nhị phân” (trọng lượng 280 lạng, 9 tiền, 2 phân.)

Hồ sơ số 3262 của VănPhòng QuốcTrưởng QuốcGia ViệtNam 16h ngày 28.2.1952 viết. Bảo kiếm bằng vàng, chuôi kiếm nạm ngọc có khắc chữ hán(phần chữ hán) nghĩa là kiếm được làm vào thời KhảiĐịnh, vàng ròng nặng 4 lạng 75. Quốc Ấn hình vuông bằng vàng nguyên khối phía trên có tay cầm hình rồng và khắc chữ Hán(phần chữ Hán)(HoàngĐế ChiBảo) (phần chữ Hán)(đúc vào giờ tốt ngày 4 tháng 2 năm MinhMệnh thứ 4) tức 17.3.1823. và (phần chữ Hán)(vàng mười nặng 280 lạng 9 tiền 2 phân). Báo cáo ngày 28.2.1952 ghi thêm: Nơi tìm thấy ấn kiếm là nhà của HàVănĐô tậu tại làng NghĩaĐô. Bộ đội ViệtMinh có đóng ở đó ít lâu. Pháp tấn công. Họ rút lui. Có lẽ họ chôn ấn kiếm ở đây.

Tường trình của ThủHiến BắcViệt gửi ĐổngLý VănPhòng QuốcTrưởng ngày 19.4.1952 về việc tìm thấy ấn kiếm. Tường trình nói tên lính Pháp là Marius Caroul, 2 tù nhân lao công tên là BùiVănMạch và ĐồngXuânPhái đã phát hiện ấn kiếm. ThủHiến BắcViệt ĐinhXuânQuang trao cho Marius Caroul 10.000 đồng, sẽ tặng 3.000 đồng cho lính Pháp bị thương đóng ở NghĩaĐô-LiễuGiai, thưởng cho người báo tin cho QuậnTrưởng 5.000 đồng. Theo đề nghị QuậnTrưởng ThủHiến đồng ý thưởng cho mỗi tù nhân 1.000 đồng. Tường trình viết tiếp. Căn nhà tìm thấy ấn kiếm ban đầu là của BáSinh(BS), chủ sòng bạc nổi tiếng. BS bán cho hãng PhúMỹ, sau bán cho VũVănHợi, cuối cùng bán cho HàĐô, người làm nghề sửa ô tô ở phố HàngĐậu. HàĐô có nhiều hoạt động bí ẩn. Tại đây BộTàiChính của chính phủ HồChíMinh đã chuyển thiết bị in tiền. Pháp phá hủy căn nhà năm 1947 thu được số lượng nhỏ vàng và một số máy in. HàĐô là em rể của ĐặngXuânKhu(TrườngChinh) và ĐặngXuânThiều. Lễ tổ chức trao lại ấn kiếm cho BảoĐại ấn định vào ngày 8.3.1952. BảoĐại không có mặt. Bài báo viết tiếp công điện 1087/CAB/TX của VănPhòng QuốcTrưởng ngày 5.3.1952 BảoĐại giao nhiệm vụ cho ĐặcỦyViên VănPhòng  QuốcTrường tại HàNội LêThanhCảnh tiếp nhận ấn kiếm. Hết trích.

Lởi kể của thứ phi MộngĐiệp. Ân kiếm trở về người thân của BảoĐại.  Trên VOA ông NgyễnĐắcXuân, nhà HuếHọc nói bà MộngĐiệp nhận ấn kiếm được bỏ trong thùng dầu lửa. Kiếm bị bẻ làm đôi để cho vừa bỏ vào thùng. Bà đem kiếm đi hàn. Bà TừCung(mẹ BảoĐại) đem ấn kiếm về BanMêThuộc. BảoĐại về nước xác nhận đó là ấn kiếm của ông. Ấn kiếm được đưa qua Pháp cho NamPhương HoàngHậu rồi cho BảoLong.  Ông Xuân nói BảoĐại mượn ấn để đóng dấu vào sách Le Dragon d’Annam(ConRồng ViệtNam) của ông. BảoLong không cho. Cha con kiện cáo rồi ấn kiếm vào tay bà Monique Baudot.

Báo NgườiLaoĐộng viết nói NguyễnĐắcXuân qua Pháp năm 1996 được nghe bà MộngĐiệp kể. Ông LêThanhCảnh liên hệ bà để trả lại ấn kiếm. BảoĐại đang ở Pháp. Bà và bà TừCung nhận ấn kiếm ở BanMêThuộc ngày 3.3.1952.

VTC News. NguyễnĐắcXuân viết nói bà MộngĐiệp kể rằng ông LêThanhCảnh gọi dây nói lên gặp bà ở BanMêThuộc. Bà không rõ ấn kiếm nên gọi bà TừCung đi máy bay lên nhận ấn kiếm. BảoĐại về nhận là ấn kiếm đã trao cho phái đoàn TrầnHuyLiệu ở Huế. Năm 1953 bà đem ấn kiếm sang Pháp giao cho NamPhương HoàngHậu(NPHH). Bài báo viết tiếp.   NPHH mất, BảoLong giữ ấn kiếm. MộngĐiệp kể năm 1980 BảoĐại mượn ấn để đóng dấu vào sách ConRồng ViệtNam của ông thì BảoLong không cho. BảoĐại kiện. Tòa phán BảoLong giữ kiếm. BảoĐại giữ ấn. Nhưng sách  đã đóng dấu NgựTiền VănPhòng của ông NguyênĐệ rồi.

NHà báo PhạmCaoPhong nói trên gặp trực tiếp nhiều lần bà MộngĐiệp, nghe bà kể việc nhận lại ấn kiếm cùng với Đức TừCung. Bà nói nhận lại cây kiếm bằng thép, bị bẻ gãy làm đôi và chiếc ấn trong chiếc thùng vốn đựng dầu hỏa. Bà đưa kiếm cho 2 người thợ rèn ở Huế hàn lại. BảoĐại nhìn thấy ấn kiếm tại BanMêThuộc. Hết trích.

Lễ thoái vị ấn kiếm không có biên bản bàn giao rõ ràng như trên. Có nhiều bài viết bà MộngĐiệp tường thuật về việc nhận lại ẩn kiếm. Lời văn  khác nhau ở các bài viết như tiếp nhận khi thì ở Huế, ở BanMêThuộc, khi thì ở ĐàLạt. Lại có chi tiết mâu thuẫn nhau nữa. Do vậy  nhận dạng ấn kiếm truyền quốc mà VuaBảoĐại trao lại cho ViệtMinh trong lễ thoái vị ở Huế hãy còn mờ mịt. Về phần nhà báo PhạmCaoPhong dù đưa ra tài liệu từ người Pháp đầy chi tiết ấn kiếm được lính Pháp tìm lại như trên nhưng ông còn hoài nghi.  Sự thật ấn kiếm truyền quốc là ấn kiếm nào? Ông còn đặt ra những câu hỏi cần tính xác thực. Ấn HoàngĐế ChiBảo ĐạiNam ThựcLục mô tả chỉ nặng 180 lạng 9 đồng 2 phân. Ở đây ấn nặng 280 lạng 9 tiền 2 phân? Bà MộngĐiệp nói kiếm nhận lại là kiếm thép trong khi tài liệu của Pháp mô tả là kiếm bằng vàng? Một bức ảnh được cho là lễ trao trả ấn kiếm từ tay người Pháp thấy chiếc kiếm hình cong và nói do báo Paris Match chụp. PhạmCaoPhong tìm các số báo Paris Match ở thời điểm đó không thấy bức ảnh như vậy.  Nhà báo mới đưa ra giả thuyêt vụ Pháp tìm lại ấn kiếm trao cho BảoĐại là màn trình diễn của Pháp(lấy một cái ấn và một cái kiếm nào đó, không phải ấn kiếm hôm lễ thoái vị chỉ thấy mô tả trên một số bài viết cá nhân như của TrầnHuyLiệu, CùHuyCận...không phải văn kiện đi vào lịch sừ hay trong văn khố) để lập VuaBảoĐại làm vua HoàngTriều CươngThổ(ĐồngNaiThượng-LâmViên-DakLaK-Pleiku-Kontum) thành lập năm 1950 và vừa làm QuốcTrưởng QuốcGia ViệNam thành lập năm 1949.

Nhà báo này đọc sách của PhạmKhắcHòe thấy  chiều 27 và sáng 28.8.1945 ông Hòe cho kiểm điểm lại các thứ tài sản công trong ĐạiNội để giao lại cho chính quyền CachMạng. Ngày chuyển giao là ngày 29. Các văn bản lâu nay thấy trên truyền thông viết ngày này là ngày 30.8! Ông Hòe nói lần kiểm điểm hồi tháng Chạp NhâmDần(đầu năm 1945) bản kiểm kê viết bằng QuốcNgữ nên bảng tổng kiểm điểm cuối cùng này tiến hành khá dễ dàng và tất cả các tài sản và tất cả các loại tài sản đều được giao lại cho chính quyền nhân dân đầy đủ và có giấy tờ minh bạch. Người kiểm nhận là BộTrưởng LêVănHiến(sáng ngày 2.9.1945 xe thứ nhất chở VĩnhThụy(BảoĐại) có BộTrưởng BộLaoĐộng LêVănHiến tháp tùng. Xe kia chở hoàng thân VĩnhCẩn ra HàNội. Phái đoàn TrầnHuyLiệu sau khi nhận ấn kiếm đã lên đường ra HàNội trước-VănNghệ QuảngNgãi). Biên bản ông Hòe lập đó nay ở đâu? Trong HồiKý ChínhTrị ConRồng ViệtNam  của BảoĐại viết nói sáng 23.8.1945 hai phái viên của ViệtMinh đến cung điện là TrầnHuyLiệu và CùHuyCận. Ngày 25.8 BảoĐại đọc chiếu thoái vị. Hai người này có ký vào văn bản bàn giao ấn kiếm? Biên bản nay ở đâu? Thiếu những văn bản như vậy làm sao xác nhận ấn rao bán của Milon có phải là tài sản quốc gia của chính quyền ngày nay kế thừa chính quyền QuânChủ của BảoĐại. Không văn kiện lịch sử nào mô tả mặt mũi ấn kiếm truyền quốc ra sao cả. Các sử gia tới nay cũng không xác định được ngày chuyển giao truyền thừa quyền lực(Ngày 25.8 như VuaBảoĐại viết, ngày 29.8 như PhạmKhắcHòe viết hay ngày 30.8 như trên hệ truyền thông lâu nay?), nói chi đến văn bản mô tả mặt mũi ấn kiếm truyền thừa quốc gia. Tội nghiệp cho 27.000 người Việt nô nức đòi chính quyền can thiệp để hồi hương bảo vật quốc gia lưu lạc trên 70 năm qua(1945-2022)!  Một lần con dân biết năm 1975 chính quyền MiềnBắc tiếp thu 16 tấn vàng trong kho ở SàiGòn, không ngờ ngày nay một lần nữa nhờ chuyện rao bán ẤnHoàngĐế ChiBảo cho  biết trước đó chính quyền MiềnBắc cũng tiếp thu  ở MiềnNam nguyên vẹn kho báu nhà Nguyễn không thiếu thứ gì. 16 tấn vàng khôngbiết đi về đâu. Kho báu ở ĐiệnCầnChánh cũng mất hút vết tích. Cả ấn kiếm truyền quốc người dân tới nay cũng không biết mặt mũi ra sao. Liệu cái ấn mà Milon mô tả để rao bán có phải là ấn truyền quốc.

Ông vua khả kính đáng yêu. Tôi cũng như nhiều người trước đây khinh ghét VuaBảoĐại, ông vua bù nhìn ăn chơi mê gái gú. Hồi nhỏ ở vùng kháng chiến bọn nhóc con chúng tôi thuộc lòng câu tuyên truyền“Nực cười VĩnhThụy đáng khinh/Tôi đòi cam chịu phận mình ra đâu. ” Năm 1953 TuyHòa lọt vào vùng QuốcGia rồi 1954 đình chiến. Ngày 23.10.1955 trưng cầu dân ý truất phế QuốcTrưởng BảoĐại để ThủTướng NgôĐìnhDiệm lên làm TổngThống ngày 26.10.1955, câu tuyên truyền “Dâm vi quý hay Dân vi quý” in sâu hình ảnh ông vua BảoĐại “đáng khinh” trong đầu óc chúng tôi. Bây giờ lại thêm chuyện để báu vật quốc gia cho người thân đem đi bán đấu giá lòng khinh ghét lớn thêm ra.

Nay đọc đoạn văn thoái vị trong HồiKý ChínhTrị ConRồng ViệtNam của ông và đoạn ThủTướng TrầnTrọngKim của ông trong “MộtCơn GióBụi” viết những gì vào đầu tháng 8.1945 thì thấy cảm thông và kính yêu vị vua này.  “Đến chiều, trước hàng nghìn người tụ hội vội vàng trước cửa Ngọ Môn, tôi bận trào phục và đọc bản tuyên ngôn thoái vị, đề ngày 25 tháng 8 năm 1945 dưới đây: “Vì hạnh phúc của dân tộc Việt Nam, “Vì nền độc lập của Việt Nam, “Để đạt hai mục đích ấy, Trẫm tuyên bố sẵn sàng hy sinh tất cả, và ước mong rằng sự hy sinh của Trẫm đem lại lợi ích cho Tổ quốc. “Nhận định rằng sự đoàn kết của toàn thể đồng bào chúng ta vào giờ phút này là một sự cần thiết cho Tổ quốc chúng ta, ngày 23 tháng 8, Trẫm đã nhắc lại cho toàn thể nhân dân là: Ở giờ phút quyết định này của Lịch sử, đoàn kết có nghĩa là sống, mà chia rẽ là chết. “Chiếu đà tiến dân chủ đang đẩy mạnh ở miền Bắc nước ta, Trẫm e ngại rằng một sự tranh chấp giữa miền Bắc với miền Nam khó tránh được, nếu Trẫm đợi sau cuộc trưng cầu dân ý, để quyết định thoái vị. Trẫm hiểu rằng, nếu có cuộc tranh chấp đó, đưa cả nước vào sau hỗn loạn đau thương, thì chỉ có lợi cho kẻ xâm lăng. “Trẫm không thể không ngậm ngùi khi nghĩ đến các tiên đế đã chiến đấu trên bốn trăm năm để mở mang bờ cõi từ Thuận Hóa đến Hà Tiên. Trẫm không khỏi tiếc hận là trong hai mươi năm, ở ngôi, Trẫm không thể làm gì đem lại lợi ích đáng kể cho đất nước. “Mặc dù vậy, và vững mạnh trong sự tin tưởng của mình, Trẫm đã quyết định thoái vị, và Trẫm trao quyền cho Chính phủ Dân Chủ Cộng hòa.” Ký sự là lời nói sau này nhưng tôi tin ý tưởng trên đây có từ ngày hôm ấy, 25.8.1945.

 Hồi ký “MộtCơn GióBụi”của TrầnTrọngKim viết. Những ngày đầu tháng 8.1945, VuaBảoĐại nói “Trong lúc rối loạn như thế này, các ông hãy lập ra lâm thời chính phủ để đợi xem tình thế biến đổi ra sao đã. ”Thủ Tướng TrầnTrọngKim bất đắc dĩ ở lại lập chính phủ. Vừa làm được mấy ngày thì PhanKếToại điện vào xin từ chức. NguyễnXuânChữ, TrầnVănLai xin lập ỦyBan CứuQuốc. Chính phủ nhận lời. Cách 2 ngày sau, 19.8, công chức ở HàNội nghe ViệtMinh(VM) xúi biẻu tình. Nhân cơ hội đó VM chiếm lấy BắcBộPhủ. Được mấy ngày HồChíMinh về làm ChủTịch ChínhPhủ LâmThời. Đoàn thể và trí thức ở BắcBộ điện vào Huế xin BảoĐại thoái vị nhường cho HCM. Ở Huế có người bàn sự chống cự. TrầnTrọngKim(TTK)  ra ngoài thành tìm hiểu cơ sự, TTK hỏi Trung Úy PhanTửLăng(PTL) trông coi đoàn thanh niên tiền tuyến ở Huế  có thể giúp gì được không. PTL trả lời ông ấy có thể tin được chứ đoàn viên không chắc; lính bảo an và hộ thành độ vài trăm người. Lính canh giữ công sở súng ống không ra gì, đạn dược không đủ.  TTK nói lúc ấy còn có cách lùi là phải hơn cả. TTK trở vào tâu vua BảoĐại. TTK nói việc nguy lắm rồi xin ngài đừng nghe lời bàn ra tính vào, lấy gương vua Louis XVI bên Pháp, Nicholas II bên Nga, thoái vị là hay hơn cả. TTK viết tiếp Vua BảoĐại là ông vua thông minh hiểu ngay và nói "Trẫm có thiết gì ngôi vua đâu, miễn là bọn Việt Minh giữ được nền tự chủ của nước nhà là đủ. Trẫm muốn là người dân của một nước độc lập còn hơn làm vua một nước nô lệ". Sống thêm 67 năm nữa(1955-2022) chứng kiến đất nước nằm trong gọng kiềm lịch sử để thế lực các siêu cường can dự vào việc cai trị đất nước ta ra sao,  đem so với một ông vua BảoĐại nằm trong vòng sinh tử của Pháp chẳng nghĩa lý gì hết. Cảm thông cho ông vua ăn chơi gái gú,  20 năm ở ngôi không làm gì cho đất nước. Và kho báu ở ĐạiNội người ta không giữ được cho QuốcGia thì nay BảoĐại để số ít báu vật không giữ được mà đem đi rao bán thì chẳng trách trã gì. Cảm thông cho ông vua này thôi. Ông hoàng tử bỏ ngôi báu truyền thừa  từ Chúa đến Vua Nguyễn 345 năm(1600-1945) để tránh tranh chấp NamBắc, để đổi lấy đất nước an bình và toàn vẹn lãnh thổ. Nhưng sự hi sinh đó không tránh được cuộc chiến 30 năm(1945-1975) và di lụy của nó sau đó kiềm hãm đất nước ta thua NamHàn Singapore ThaiLan. Một ngày mùa Đông 2022, OngtamPy.

Posted in: